
Hipo- i hipernatremia – jakie są konsekwencje zaburzeń gospodarki sodowej?
Sód to pierwiastek bardzo ważny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, niezbędny m.in. do utrzymywania prawidłowego poziomu ciśnienia. Niebezpieczna dla zdrowia jest zarówno hiponatremia, czyli zbyt niskie stężenie sodu we krwi, jak i hipernatremia, czyli jego zbyt wysoka ilość we krwi.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są prawidłowe poziomy stężenia sodu we krwi,
- co to jest hiponatremia, jakie są jej przyczyny i objawy,
- czym jest hipernatremia, czym może być spowodowana i jak się objawia.
Sód to pierwiastek bardzo ważny dla funkcjonowania ludzkiego organizmu. Pośrednio bierze on udział w utrzymywaniu prawidłowego poziomu ciśnienia tętniczego, jest niezbędny do funkcjonowania układu nerwowego – odpowiada m.in. za przewodzenie bodźców w komórkach nerwowych oraz prawidłowe napięcie mięśniowe.
Sód – norma w badaniach laboratoryjnych
W celu określenia stężenia sodu w organizmie człowieka wykonuje się badania laboratoryjne krwi. Normy sodu u zdrowej osoby wynoszą od 135 do 145 mmol/l. Zbyt niskie stężenie sodu we krwi to hiponatremia, zaś zbyt wysokie – hipernatremia.
Hiponatremia – przyczyny, objawy leczenie
Przyczyn hiponatremii może być naprawdę wiele. Zmniejszone stężenie sodu w organizmie występuje m.in. po bardzo długim, ciężkim wysiłku fizycznym, kiedy wraz z potem wydalany jest także sód, w przebiegu przewlekłych biegunek i wymiotów, u pacjentów z niedoczynnością tarczycy, niewydolnością serca, marskością wątroby oraz chorobami nerek. Może być ona również skutkiem długotrwałego przyjmowania niektórych leków, m.in. moczopędnych i przeciwbólowych.
- Hiponatremia – objawy
Objawy hiponatremii zależą od tego, jak duże niedobory sodu występują w organizmie. W przypadku hiponatremii łagodnej (poziom sodu 130-135 mmol/l) objawy nie występują. Hiponatremia umiarkowana (poziom sodu 120-130 mmol/l) może się objawiać m.in. osłabieniem, zawrotami głowy, nudnościami, drażliwością oraz problemami z koncentracją. Z kolei hiponatremia ciężka (stężenie sodu poniżej 120 mmol/l) może już stanowić zagrożenie życia – u pacjentów mogą się pojawić zaburzenia świadomości, obrzęk mózgu, problemy z oddychaniem, drgawki i śpiączka.
- Hiponatremia – leczenie
Leczenie hiponatremii odbywa się poprzez uzupełnianie braków sodu w organizmie pod ścisłą kontrolą lekarza – proces ten nie może się odbywać zbyt szybko, bo grozi powikłaniami, m.in. uszkodzeniami włókien nerwowych.
Hipernatremia – przyczyny, objawy, leczenie
Istnieje wiele możliwych przyczyn zwiększonego stężenia sodu w organizmie. Mogą to być np. utrata wody podczas stanów gorączkowych, nadmiernego pocenia się, biegunki lub wymiotów, a także niedostateczne spożywanie wody. Hipernatremia bywa diagnozowana u osób z nadczynnością tarczycy i moczówką nerkową, czasem jest efektem nadmiernej podaży sodu z wodą i pożywieniem.
- Hipernatremia – objawy
Wyróżnia się hipernatremię ostrą – trwa ona około 12 godzin i ma cięższy przebieg, a także hipernatremię przewlekłą, która trwa ponad 48 godzin, a towarzyszące jej objawy są łagodniejsze.
Do głównych objawów zbyt wysokiego poziomu sodu we krwi zalicza się spadek ciśnienia, zawroty głowy, utratę apetytu, wymioty i nudności. Ponadto mogą się pojawić zaburzenia świadomości oraz nadpobudliwość naprzemienna z sennością. W skrajnych przypadkach u pacjenta występują śpiączka i obrzęk mózgu, prowadzący nawet do zgonu.
- Hipernatremia – leczenie
Leczenie hipernatremii polega przede wszystkim na uzupełnianiu stężenia pierwiastka w organizmie drogą doustną, niekiedy również dożylną. Pacjentowi podaje się roztwór chlorku sodu lub roztwór glukozy, przy czym, podobnie jak w stanie hiponatremii, cały proces musi być prowadzony powoli, pod stałą kontrolą lekarza.